Rusya, Dağıstan’la 16. yüzyıldan itibaren hem Kafkasya üzerindeki emelleri doğrultusunda hem de sıcak denizlere inmek isteğiyle ilgilenmeye başlamıştır.

Dağıstan'ın Gülistan Antlaması ile 1813 yılında tamamen Rusların eline geçmesinden sonra, Çarlık hükümetinin bölgede acımasız politikalar yürütmesinin sebebi hiç şüphesiz, bölgede hakimiyet kurabilmek için uzun bir süre uğraşmak zorunda kalması ve mali açıdan bölgeye çok fazla harcama yapmasıdır.

1780 li yıllardan itibaren İmam Mansur’la başlayıp 1794 de Gazi Muhammed, daha sonra da Hamzat Bey ve Şeyh Şamil’le devam ettirilen cihat mücadelesi Rusların sıcak denizlere inme politikasının sekteye uğramasına sebep olmuştur.

Şeyh Şamil, cihat hareketini ciddi bir şekilde organize etmiş ve tam 25 yıl boyunca Ruslara karşı mücadele vermiştir. Bu çetin mücadele 25 Ağustos 1859’da başarısızlığa uğramış ve Dağıstan, Çeçenistan ile birlikte Ruslar tarafından işgal edilmiştir.

İnsan hakları

Köklü bir İslam geleneğine sahip olan Dağıstanlılar, İslami kimliklerinden dolayı Rusya’nın baskılarına maruz kalmaktadır. Direniş tüm bölgede devam etmekte ve ülkede farklı bölgelerde neredeyse her hafta çatışma olmaktadır.

İşgal altında olan bu ülkede her türlü insan hakkı ihlaline rastlamak mümkündür. Hak arama girişimleri ise çeşitli bahaneler öne sürerek tutuklamalar ve adam kaçırma gibi korku ve baskıyı arttırmaya yönelik politikalarla durdurulmaktadır.

Periyodik baskınların sıradan bir olay haline geldiği Dağıstan’da korku, sindirilmişlik, haksızlık, adam kaçırma politikaları ve benzeri insanlık dışı uygulamalar yaygın şekilde görülmektedir.

Dağıstan’da vuku bulan hak ihlallerinin son bulması için sivil örgütler tarafından eylemler yapılmakta, kaçırılan ve öldürülen kişilerin aileleri seslerini dünya kamuoyuna duyurmaya çalışmaktadır.

Her geçen gün Dağıstan’a yığınak yapan Rusya, bölgeyi tamamen askeri bir üsse dönüştürmek istemektedir. Gürcistan’dan çektiği askeri gücünün neredeyse tamamını Dağıstan’a yerleştiren Rusya, bir yandan da yeni askeri bölgeler oluşturmakta.

Doğal zenginlikleri ve coğrafi konumu ile Dağıstan, stratejik önemi ile gerek Batılı ülkelerin gerekse Rusya’nın dikkatini çekmektedir.